ارتفاع زدگی – بخش دوم
جلوگیری از ارتفاع زدگی
پیشگیری از بیماری ارتفاع به دو دسته تقسیم می شود:
وفق دادن (همهوایی) مناسب و داروهای پیشگیری کننده.
چند راهنمایی جهت وفق دادن (همهوایی) مناسب در ذیل آورده شده:
۱-اگر امکان آن هست، راهپیمایی را از ارتفاع کمتر از ۳۰۰۰ متری شروع کنید و بالا بروید. در ۲۴ ساعت اول از تلاش بیش از حد یا حرکت به سمت ارتفاعات بیشتر خودداری کنید.
۲- اگر به ارتفاعات بیش از ۳۰۰۰ متری میروید، در هر روز تنها ۳۰۰ متر ارتفاع خود را افزایش دهید و در ازای هر۱۰۰۰ متر بالا رفتن یک روز استراحت کنید. به ارتفاع بالاتر برویدو در ارتفاع کمتر بخوابید. این روش بسیار زیاد توسط کوهنوردها استفاده میشود. شما میتوانید در یک روز بیش از۳۰۰ متر بالا بروید و برای خواب به ارتفاعات پائینتر برمیگردید.
۳- اگر علایم خفیف بیماری ارتفاع را دارید، بالاتر نروید تا زمانی که علایم کاهش یابد. ( بالا نروید قبل از اینکه علایم پایین بیاید.) اگر علایم افزایش یافت، پایین، پایین و پایینتر بروید. به خاطر داشته باشید که افراد مختلف با سرعتهای متفاوت به محیط عادت میکنند. قبل از اینکه به بالاتر صعود کنید از اینکه همه افراد گروه به محیط عادت کردهاند اطمینان حاصل کنید.
۴-آب کافی به بدن برسانید. عادت کردن به محیط (همهوایی با محیط) معمولاً با از دست دادن مایع همراه است. بنابراین شما باید مایع زیادی بنوشید تا آب کافی به بدن شما برسد (حداقل ۴-۳ لیتر در روز) ادرار باید فراوان و شفاف باشد.
۵-به خودتان سخت نگیرید. تلاش بیش از حد در بدو ورود به ارتفاعات نداشته باشید. فعالیتهای سبک در طول روز از خوابیدن بهتر است چرا که تنفس در طول خواب کاهش مییابد و علایم را وخیمتر میکند. از دخانیات و الکل و دیگر داروهای آرامبخش شامل باربیتوراتها، مسکنها و قرصهای خواب اجتناب کنید. این آرامبخشها تنفس را در طول خواب بیش از پیش کاهش میدهند و منجر به بدتر شدن علایم می شوند.
۶- تا زمانی که در ارتفاعات هستید، رژیم با کربوهیدرات بالا (بیش از ۷۰% از کالری از کربوهیدراتها) داشته باشید.
۷-روند وفق دادن (همهوایی) با آبرسانی ناکافی به بدن، تلاش بیش از حد و الکل و دیگر داروهای آرامبخش متوقف می شود.
۸-داروهای پیشگیری کننده، دیاموکس (استازولامید): به شما اجازه میدهد تا سریعتر تنفس کنید. پس اکسیژن بیشتری را متابولیزه میکنید درنتیجه علایم که به علت اکسیژنرسانی ضعیف ایجاد شده به حداقل میرسد. این مورد بخصوص در شب که فعالیت تنفسی کاهش دارد مفید میباشد. از آنجا که برای تأثیرگذاری دیاموکس وقت لازم است توصیه میشود که ۲۴ ساعت قبل از رفتن به ارتفاع مصرف شود و حداقل برای ۵ روز در ارتفاعات بالاتر مصرف ادامه یابد.دوز پیشنهادی داروی مصرفی ۲۵۰ میلی گرم هر ۸ ساعت می باشد. اثرات جانبی ممکن عبارت از سوزش و مورمور لبها و نوک انگشتان ودفع ادرار بیشتر باشد. این اثرات جانبی احتمالاً در روزهای بعدی کاهش مییابند. اثرات جانبی با قطع دارو،از بین میروند. جهت راهنمایی با پزشک خود تماس بگیرید. از آنجا که دیاموکس یک سولفانامید است، افرادی که به سولفانامیدها حساسیت دارند نباید از دیاموکس استفاده کنند.
به یاد داشته باشید، اینکه شب را در چه ارتفاعی می خوابید بسیار مهم است. کوهنوردان این موضوع را در طی سالیان متمادی فهمیده اند و بیشترین "صعود به بالا و خواب در پایین" را انجام می دهند. وقتی قرار است شب دوم را نیز در همان ارتفاع بگذرانند، در روز به ارتفاعات بالاتر می روند با قرار گرفتن در ارتفاع بالاتر به هم هوایی کمک می کنند سپس جهت خواب به ارتفاع پایین تر (و ایمن تر) بر می گردند. این شب دوم جهت اطمینان از هم هوایی کامل و آمادگی جهت صعود است.
در صورت ارتفاع بیشتر از ۴۰۰۰ متر از فرمول سه روز فعالیت و یک روز استراحت پیروی کنید
به بیماری های که افراد قبل از رسیدن به ارتفاع دارند توجه کنید (آسم اختلال ریوی ضعف تنفسی عفونت های تنفسی و سرما خوردگی)
استفاده از کلاه طوفان که هوا را به صورت گرم و مرطوب به ریه ها می رساند لازم است
دلیل اصلی مرگ در ارتفاع بروز Hypothermia و بیماری های ارتفاع و ارتفاع زدگی است
حرکات ورزشی و فعالیت های منظم بدن به دلایل مختلف در پیشگیری از بروز ترو مبوزوها ( سکته مغزی کمک می کند حتمأ در استقرارهای طولانی در کمپ فعالیت های بدنی خود را ادامه دهید حتی اگر صعود در کار نباشد
از بدن خود در موارد بریدگی سوختگی و زخم مراقبت کنید چون ترمیم بافتی در ارتفاع کمتر بوده و با کندی صورت می گبرد.( مانند زخم های کوچک و بریدگی)
به هیچ وجه در ارتفاع بالا از داروهای خواب آور ، آرام بخش ها و دارو های کد ئین دار استفاده نشود. (قرص استازولا مید ۲۵۰ میلی گرم ، هم برای اختلالات خواب بهترین است و هم برای پیشگیری از ارتفاع زدگی مفید است. هر ۸ ساعت بک قرص خورده شود )
مصرف الکل تشخیص علائم بیماری های ارتفاع را دچار اشتباه می کند
بی توجهی به علائم و مداوای AMS ، ابتلا به HAPE و HACE را به دنبال دارد.
اقدامات ممنوعه:
اثرات جانبی برخی از داروها ممکن است از سرعت تنفس کم کند و این موضوع در ارتفاع زیاد مشکل ایجاد می کند. داروهای ذیل از این دسته اند و به هیچ وجه نباید به مصرف فرد ارتفاع زده برسند (این داروها ممکن است برای افرادی که ارتفاع زده نشده اند هیچ مشکلی ایجاد نکند، هرچند جای بحث در این مورد وجود دارد):
· الکل
· داروهای خواب آور (استازولامید داروی خواب آور در ارتفاع است)
· داروهای مسکن در صورت مصرف مقادیر بیشتر از حدود مجاز
جلوگیری از ارتفاع زدگی شدید
این موضوع را به راحتی نمی توان تایید کرد. اگر علایم ارتفاع زدگی دارید به ارتفاع بالاتر نروید. نقض این قانون ساده مرگهای زیادی درپی داشته است. صعود هنگام ابتلا به ارتفاع زدگی آنرا تشدید می کند و ممکن است به مرگ منجر گردد و این موضوع حتی زمانیکه در روز به ارتفاعات بالاتر می روید، بسیار مهم است. در بسیاری از موارد وَرَم مغزی این قانون نقض شده اند. در همان ارتفاع بمانید (یا فرود بروید) تا زمانیکه علایم ارتفاع زدگی کاملا رفع گردد. زمانیکه علایم ارتفاع زدگی کاملا برطرف گردید، هم هوایی حاصل شده و می توان صعود نمود. فرود همیشه خوب است و باعث بهبودی سریعتر می شود.
درمان بیماری حاد ارتفاع (ارتفاع زدگی)
درمان اصلی ارتفاع زدگی استراحت، مایعات و داروهای مسکن ضعیف (مثل استامینوفن، آسپیرین و ایبوبروفن) است. این داروها جلوی بدترشدن علایم را نمی گیرد. ارتفاع زدگی، یک فرایند، با روند طبیعی رو بهبودی است و معمولا استراحت در ارتفاعی که مشکل زا شده کفایت می کند. بهبود معمولا در طول یک یا دو روز رخ می دهد ولی ممکن است به سه تا چهار روز هم به طول انجامد. فرود همچنان به عنوان یک گزینه مطرح است، چرا که بهبودی سریعا حاصل خواهد شد.
یک سئوال رایج اینست که چطور باید فهمید که سردرد به علت ارتفاع است؟ سردردهای ارتفاع معمولا شدید و مزمن بوده و اغلب همراه با سایر علایم ارتفاع زدگی است. معمولا در جلوی پیشانی است (ولی هرجای دیگری هم ممکن است باشد) و معمولا با تکیه دادن سر بدتر می شود. البته عوامل دیگری نیز می تواند در ایجاد سردرد نقش داشته باشند. مثلا کم آبی دلیل رایجی برای سردرد در ارتفاعات است. اگر با نوشیدن یک لیتر آب و مصرف یک قرص استامینوفن (یا یکی دیگر از مسکنهای بالا) سردرد سریعا و کاملا از بین برود (با فرض اینکه سایر علایم ارتفاع زدگی نباشند) احتمال اینکه علت ارتفاع زدگی باشد، بسیار کم است.
تنها نگذاشتن بیمار تحت هیچ شرایطی (عدم رعایت این مورد بار ها باعث مرگ کوهنوردان شده است(
اولین موثر ترین و بهترین درمان: کاهش ارتفاع حد اقل تا ارتفاعی که علائم بروز کرده است
اَستازولامید 250 میلی گرمی
این دارو کلیه را وادار به دفع بی کربنات می کند که اساس دی اکسیدکربن است و درنتیجه خون اسیدی شده و اثر تنفس سریع در ارتفاع (که برای جذب اکسیژن بیشتر است) را متعادل می کند. اثر اسیدی شدن خون بر تنفس، در شب هنگام و بصورت کاهش یا حذف الگوی تنفس دوره ای رایج در ارتفاع است. اثر نهایی آن سرعت بخشیدن به هم هوایی است. استازولامید معجزه نکرده و بالافاصله ارتفاع زدگی را خوب نمی کند. بلکه انجام فرایندی که ممکن است بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول بکشد را به ۱۲ تا ۲۴ ساعت کاهش می دهد.
اَستازولامید از گروه داروهای سولفامید بوده و اشخاصی که به این گروه از داروها حساسیت دارند نباید از آن استفاده کنند. اثرات جانبی آن شامل خواب آلودگی، خارش یا گِزگِز کردن دستها، پاها و لبهاست. همچنین تغییر مَزه و شنیدن صدای زنگ نیز از سایر اثرات این دارواست که با از بین رفتن اثر دارو از بین می روند. به دلیل اینکه این دارو، کلیه ها را وادار به دفع بی کربنات می کند، با مصرف دارو بر مقدار اِدرار افزوده می شود. اَستازولامید ممکن است در موارد نادری باعث سردرد و حالت تهوع نیز بشود. همچنین در بینایی تعداد کمی از کوهپیمایان با مصرف یک یا دو قرص از این دارو، اشکالاتی بصورت دیدِ تار رخ داده که خوشبختانه با قطع دارو و بعد از چند روز بهبودی حاصل شد.
میزان و مقدار مصرف اَستازولامید
· برای درمان ارتفاع زدگی: ۲۵۰ میلیگرم هر ۱۲ ساعت. می توان دارو را در صورت رفع علائم مصرف دارو را می توان قطع کرد. برای بچه ها ۵/۲ گرم به ازای هرکیلو وزن بچه در هر ۱۲ ساعت.
· برای تنفس دوره ای: ۱۲۵ میلیگرم حدود یکساعت قبل از خواب. دارو تا رسیدن به ارتفاع پایین تر که علایم دردسرساز نیست ادامه می یابد.
دِگزامِتازون
دِگزامِتازون یک اِسترُوئید (هُرمونی که از کُلِستِرول ساخته می شود) است و برای درمان وَرَم مغزی استفاده می شود. درحالیکه اَستازولامید، مشکل را (با سرعت بخشیدن به هم هوایی) درمان می کند، دِگزامِتازون علایم (پریشانی ناشی از کمبود اکسیژن) را درمان می کند. دِگزامِتازون علایم ارتفاع زدگی را بطورکامل ظرف چند ساعت از بین می برد ولی کمکی به هم هوایی نمی کند.
اگر از دِگزامِتازون برای درمان ارتفاع زدگی استفاده شده است، نباید تا روز بعد به ارتفاع بالاتری رفت. باید مطمئن شد که دارو از بین رفته و اثرات کمبود هم هوایی را پنهان نکرده است.
اثرات جانبی آن شامل احساس شادی در برخی افراد، بدخوابی و افزایش قند خون در افراد دیابتی است.
میزان و مقدار مصرف دِگزامِتازون
– برای درمان ارتفاع زدگی: ۴ میلیگرم در دو نوبت با ۶ ساعت فاصله. می توان دارو را بصورت خوراکی مصرف کرد یا در صورت استفراغ مریض آنرا بصورت تزریقی استفاده کرد. برای بچه ها از ۱ میلیگرم به ازای هرکیلو وزن تا حداکثر ۴ میلیگرم و نوبت دوم بعد از ۶ ساعت. به هیچ وجه تا حداقل ۱۲ ساعت بعد از مصرف نوبت دوم صعود نکنید و صعود تنها در نبود علایم ارتفاع زدگی انجام شود.
نیفد یپین: داروی ضد فشار که فشار مغزی را کاهش می دهد.
اکسیژن
ارتفاع زدگی بسیار سریع (ظرف چند دقیقه) با جریان متوسط اکسیژن (۲ تا ۴ لیتر در دقیقه توسط ماسک هوا) برطرف می شود. درصورتیکه طول مدت درمان کافی(که ممکن است به چند ساعت هم برسد) نباشد، اثرات ارتفاع زدگی بازخواهد گشت. در اکثر مناطق مرتفع، اکسیژن کالایی گرانبهاست و لذا بیشتر برای موارد خطرناکتر وَرَم مغزی و ریوی ذخیره می شود.
محفظه پر فشار Certec Bag با Gamiw Bag
رعایت موارد زیر در استفاده از محفظه پر فشار Gamow Bag بسیار مهم است
به دلیل شیب در مناطق کوهستانی حتمأ کیسه را به خاطر مدور بودن با تجهیزات ایمنی مهار کنید تا رها نشود.
بهتر است استفاده از محفظه پر فشار قبلأ در شرایط عادی تمرین شود.
در بیماری Edma ریوی حتمأ محفظه پر فشار در زاویه ۳۰ تا ۴۰ درجه قرار بگیرد.چون در حالت افقی و در کش فرد احساس درد گوش می کند.
فرد را در داخل کیسه تشویق یا تحریک به عمل قورت دادن بزاق و جویدن کنید تا اختلاف فشار در دو طرف پرده گوش برطرف گردیده و یکسان شود در صورت عدم اجرای این عمل فرد شدیدأ احساس درد گو می کند.
حد اکثر حدود ۷ تا ۸ ساعت از این کیسه استفاده شود در صورتی که بهبودی صورت نگرفت باید به فکر بیماری یا مشکلات دیگر بیمار بود.
دیدگاهتان را بنویسید